Veri tabanı, günümüzde işletmelerden bireysel kullanıcılara kadar geniş bir yelpazede kullanılan, büyük miktarda veriyi düzenlemek ve depolamak için tasarlanmış sistemlerdir. Peki, veri tabanı nedir? İlk ne zaman kullanılmıştır? Hangi veri tabanı türleri mevcuttur? Bu yazımızda, veri tabanları hakkında detaylı bilgi vererek, ne işe yaradıklarını ve hangi dillerle oluşturulduklarını inceleyeceğiz.
Veri Nedir?
Veri, belirli bir bağlam içinde anlam taşıyan, işlenmemiş bilgi birimlerini ifade eder. İngilizcede “data” olarak bilinen bu kavram, tekil bilgi anlamında “datum” kelimesinden türetilmiştir. Bilgi teknolojilerinde veri, belirli bir formatta düzenlenip işlenebilen bilgi birimleridir.
Veri Tabanı Nedir?
Veri tabanı, verilerin ve yapılandırılmış bilgilerin depolandığı alanlardır. Bir başka deyişle, veri tabanı, bilgilerin kolayca erişilip yönetilebilmesi için organize edilmiş veri topluluklarıdır. Bu veriler, tablolar, satırlar ve sütunlar halinde düzenlenir, böylece ilgili bilgilere hızlıca erişilebilir. Özellikle e-ticaret siteleri, kullanıcı bilgileri ve stok durumu gibi kritik verileri saklamak için veri tabanlarını kullanır. Örneğin, bir e-ticaret sitesinde satılan bir ürünün stoğu azaldığında, veri tabanı bu durumu kaydeder ve müşterilere doğru bilgiyi sunar.
Veri Tabanının Tarihi
Veri tabanları, büyük verilerin depolanmasını sağlayan geleneksel dosya-işleme sistemlerine alternatif olarak 1960’lı yılların başında geliştirilmeye başlanmıştır. O tarihten günümüze kadar evrimleşen veri tabanları, günümüzde bulut tabanlı ve kendi kendini yöneten veri tabanları olarak karşımıza çıkarak veri depolamada adeta çığır açmıştır.
Veri Tabanı Ne İşe Yarar?
Veri tabanları, bilgilerin düzenli bir şekilde depolanmasını ve gerektiğinde bu bilgilere hızlıca erişilebilmesini sağlar. Örneğin:
- Bir okulda, öğrencilerin notları ve diğer bilgileri veri tabanında saklanabilir.
- Müşterilerinizin bilgilerini ve satışlarınızı veri tabanında tutarak kolayca yönetebilirsiniz.
- Muhasebeciler, müşterilerinin vergi ödemelerini ve diğer finansal bilgilerini veri tabanında güvenli bir şekilde saklayabilir.
Veri tabanları, bilgilerin güvenli bir şekilde saklanmasını sağlar ve bu sayede veriler hızlı bir şekilde erişilebilir olur.
Veri Tabanı ve Elektronik Tablo Arasındaki Farklar
Veri tabanları ve elektronik tablolar (örneğin, Microsoft Excel) verileri saklamak için kullanılır, ancak aralarında önemli farklar vardır:
- Elektronik tablolar genellikle tek bir kullanıcının erişimi için tasarlanmıştır.
- Veri tabanları ise birden fazla kullanıcının aynı anda erişim sağlaması için tasarlanmıştır.
- Elektronik tablolarda sınırlı miktarda veri saklanabilirken, veri tabanları büyük miktarda organize edilmiş verileri depolamak için tasarlanmıştır.
Veri Tabanı Dilleri Nelerdir?
Veri tabanlarını yönetmek ve veriler üzerinde işlem yapmak için kullanılan bazı diller şunlardır:
- PL/SQL: Oracle tarafından geliştirilen ve Oracle veri tabanlarında kullanılan bir dildir.
- SQL: Veritabanı yönetiminde en yaygın kullanılan dillerden biridir. SQL, Structured Query Language (Yapılandırılmış Sorgu Dili) anlamına gelir ve veri tabanında veri ekleme, güncelleme, silme gibi işlemler için kullanılır.
- Tcl ve T-SQL: Özel veri tabanı uygulamalarında kullanılan diğer dillerdir.
Veri Tabanı Türleri Nelerdir?
Veri tabanları farklı ihtiyaçlara göre çeşitli türlerde olabilir:
- İlişkisel Veritabanı
- Nesneye Yönelik Veritabanları
- Dağıtılmış Veritabanları
- NoSQL Veritabanları
- Grafik Veritabanları
- Açık Kaynak Veritabanları
- Bulut Veritabanları
- Çok Modelli Veritabanı
- Belge/JSON Veritabanı
- Kendi Kendini Yönetebilen Veritabanı
Veri Tabanı Nasıl Oluşturulur?
Veri tabanı oluşturmanın en yaygın yolu, SQL dilini kullanmaktır. SQL’de veri tabanı oluşturmak için CREATE TABLE komutu kullanılır. Bu komut, veritabanında yeni bir tablo oluşturmanıza olanak tanır.
Örneğin, basit bir öğrenci tablosu oluşturmak için şu komut kullanılabilir:
CREATE TABLE Öğrenciler (
ID int,
AdSoyad varchar(255),
DogumTarihi date,
NotOrtalamasi decimal(3,2)
);Bu komut, öğrenci bilgilerini saklayacak bir tablo oluşturur.
Veri tabanları, modern bilgi teknolojilerinde vazgeçilmez bir rol oynar. Verilerin güvenli, düzenli ve erişilebilir bir şekilde saklanmasını sağlar. Veri tabanı türlerini, işlevlerini ve nasıl oluşturulduğunu öğrenmek, dijital dünyada başarıya ulaşmanız için önemli bir adımdır.