İnternet, günümüzde hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiş, dünya çapında bilgi paylaşımını ve iletişimi sağlayan devasa bir ağdır. Peki, internet tam olarak nedir? Nasıl çalışır? Ve Türkiye’de internet kullanımı nasıl başladı? Bu yazımızda, internet kavramı hakkında detaylı bilgiler sunarak, internetin tarihçesinden çalışma şekline kadar tüm merak edilenleri açıklayacağız.
İnternetin Anlamı Nedir?
İnternet, dünya genelinde bilgisayar ağlarının birbirleriyle iletişim kurmasına olanak tanıyan küresel bir ağ sistemidir. Bu nedenle, internet “network of networks” yani “ağların ağı” olarak da tanımlanır. İnternet sayesinde, dünyanın bir ucundaki veri merkezinde bulunan bilgilere saniyeler içinde erişebilir, e-posta gönderebilir, film izleyebilir, online oyun oynayabilir ve daha birçok işlemi gerçekleştirebilirsiniz.
Türk Dil Kurumu’na Göre İnternet Nedir?
Türk Dil Kurumu’na göre internet, bilgisayar ağlarının birbirine bağlanması sonucu ortaya çıkan, herhangi bir sınırlaması ve yöneticisi olmayan uluslararası bir bilgi iletişim ağıdır. İnternet, bu tanımla birlikte, dünya üzerindeki en geniş iletişim ağı olarak kabul edilir.
İnternet Nasıl Çalışır?
İnternetin çalışma şekli, birçok farklı donanım ve yazılımın birlikte çalışmasıyla mümkün hale gelir. Okyanusların altından geçen fiber optik kablolar, dünya çapındaki veri merkezleri, yönlendiriciler (router), sunucular, tarayıcılar, uydu bağlantıları ve Wi-Fi kuleleri gibi birçok bileşen, internetin işleyişinde kritik rol oynar. İnternetin çalışmasını anlamak için iki temel kavramı bilmek önemlidir: paketler ve protokoller.
Paketler
Paketler, internet üzerinden iletilen bilginin küçük parçalara ayrılmış halidir. Bilgiler, internet aracılığıyla aktarılırken daha küçük paketlere ve binlerce bite dönüştürülür. Bu paketler, routerlar ve anahtarlar gibi ağ cihazları aracılığıyla hedefe yönlendirilir. Alıcı taraf bu paketleri alıp birleştirir ve orijinal veriyi yeniden oluşturur.
Protokoller
Protokoller, internet üzerindeki veri iletimini standartlaştıran kurallardır. Farklı cihazların ve ağların birbiriyle uyumlu şekilde çalışabilmesi için bu protokoller gereklidir. Örneğin, IP (İnternet Protokolü) ve TCP (Taşıma Kontrol Protokolü), internetin temel protokollerindendir ve veri aktarımının güvenli ve doğru bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.
İnternetin Tarihi
İnternet, 1960’lı yıllarda ARPANET ile başlamış ve zamanla bugünkü haline evrilmiştir. ARPANET, 1969 yılında ABD’de Utah, USBC, UCLA üniversitelerindeki dört büyük bilgisayarı birbirine bağlayan ilk projeydi. 1970’lerde TCP/IP protokollerinin geliştirilmesiyle internetin temelleri atıldı. 1990’lı yılların başında internet halkın kullanımına açıldı ve hızlı bir şekilde dünya çapında yaygınlaştı. 1997’de Wi-Fi’nin icadı ve 2007’de akıllı telefonların yaygınlaşması, internet kullanımını daha da artırdı.
Türkiye’de İnternet Kullanımı Ne Zaman Başladı?
Türkiye’de internet kullanımı, 1980’li yıllarda başlayan çalışmalarla hayat buldu. 1987 yılında Ege Üniversitesi öncülüğünde, Türkiye Üniversite ve Araştırma Kurumları Ağı (TÜVAKA) adlı akademik bir ağ kuruldu. Türkiye’nin ilk geniş kapsamlı internet projesi ise 1991 yılında ODTÜ ve TÜBİTAK tarafından geliştirildi. 1993 yılında ABD’deki NFS NET’e yapılan başarılı bağlantıyla Türkiye’de internet resmen başladı. 1996 yılından sonra çeşitli kurumlar ve kuruluşlar internet üzerinden hizmet vermeye başladı.
Türkiye’de İnternetin Gelişimi
Türkiye’de 1996 yılından sonra internetin yaygınlaşması hızlandı. 2000’li yılların başında sahibinden.com ve gittigidiyor.com gibi öncü e-ticaret platformları hayata geçti. 2002 yılında Türkiye nüfusunun sadece %12’si internet erişimine sahipken, bu oran 2021 yılında %82’ye kadar yükseldi.
İnternet, günümüzde milyarlarca insanın günlük yaşamında yer eden küresel bir ağdır. İnternetin temelleri 1960’lı yıllarda atılmış ve geçen yıllar içinde hızla gelişmiştir. Türkiye’de internetin tarihi de 1980’li yıllardan başlayarak bugünlere ulaşmıştır. İnternet, yalnızca bilgiye ulaşmamızı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda küresel iletişimi mümkün kılar. Bu devasa ağı anlamak, onun nasıl çalıştığını ve nasıl geliştiğini bilmek, dijital dünyanın kapılarını aralamak için önemlidir.